Mrs Dalloway (1925) Virginia Woolf

“Mrs. Dalloway said she would buy the flowers herself”. Zo start Mrs Dalloway van Virginia Woolf. Het is een junidag 1923 in London en Mrs Dalloway heeft die avond een feest gepland en ze besluit om zelf de bloemen voor het feest op te halen. Het boek wordt vaak als moeilijk leesbaar beschouwd. Het is zo dat er niet één personage is waaruit alles verteld wordt, maar dat er heel makkelijk van perspectief en persoon gewisseld wordt. Het vertellersperspectief verspringt als het ware van mens op mens. Soms zitten we in het hoofd van Clarissa’s echtgenoot Richard, dan in dat van een kennis of een passant.

Leve de alledaagsheid!

Het boek speelt zich op 1 dag af. Het leven van een vrouw in één enkele dag. En in die dag: haar hele leven. Een willekeurige dag waarin we inzicht krijgen in de levens van verschillende personages. In de eerste plaats Mrs Dalloway, Clarissa, maar ook haar man, een aantal jeugdvrienden en toevallige passanten. Wat het boek speciaal maakt is dat het de alledaagsheid en de uitdagingen die daarbij komen sterk weergeeft.

Je loopt bijvoorbeeld in een park en ziet iemand op een bank zitten, pratend met een vrouw. Waarover hebben ze het? Dit beeld is iets wat we makkelijk kunnen herkennen. Het lijkt op een innerlijke gedachtenstroom zoals we die allemaal hebben. Blijkt dat de man, Septimus Smith, soldaat was tijdens WOI en duidelijk lijdt aan PTSS. Iets dat op dat moment nog onbekend is.

Je zou kunnen zeggen dat Clarissa een vrouw is die gevangen is in haar tijd. Een keuze die ze op een bepaald moment heeft gemaakt in haar leven door te trouwen met de degelijke Richard Dalloway. Het had ook anders kunnen gaan door met een meer avontuurlijke type, zoals Peter Walsh, te trouwen. Het boek gaat ook heel sterk over de keuzes die je maakt in het leven en wat als je het anders had gedaan, het ongeleefde leven. Clarissa leeft het alledaagse leven van een welgestelde vrouw in Londen. Het is juist die alledaagsheid die Woolf zo naar waarde laat schatten. Elke dag doen we weer dezelfde, kleine dingen. Het goed en zorgzaam uitvoeren van al die kleine dingen, maakt het leven juist waardevol.

Virginia Woolf verwerkt in het boek associaties en bespiegelingen onder het alledaagse oppervlak en wekt zo een grote geestelijke rijkdom op. Op een bepaald moment beschrijft ze hoe een wolk voor de zon schuift en hoe dit de gedachten van Clarissa beïnvloedt. Ik herken dat ook sterk. Een zonnige dag, alles schittert en plots schuift een wolk voor de zon. Het wordt wat donkerder, het voelt ook wat frisser. Een kleine wolk, genoeg om jouw kijk even bij te stellen. Leve de alledaagsheid!

Geniet van het leven, want…

Na Clarissa is het belangrijkste personage de getraumatiseerde veteraan uit de Eerste Wereldoorlog Septimus Smith. Waar Clarissa staat voor schoonheid en beschaving, staat Smith voor de waanzin van de oorlog. De tragedie van WO I trekt als een schaduw door het boek en steekt om de zoveel bladzijden de kop op. De tragedie wordt heel sterk afgezet tegenover de levenslust. Enerzijds de dood anderzijds het feest.

Een mooi symbool van leven en dood komt tot uiting in de verse bos bloemen die Clarissa zelf zal afhalen in het begin van het verhaal. Een boeket zit nog even vol kleur en geur om dan langzaam te sterven. Die sterfelijkheid maakt ze daarom niet minder mooi.